Kolejnym ważnym obszarem, który może mieć wpływ na odzyskanie mocy i równowagi jest autonomia osobista.
Autonomia to niezależność, ustanawianie norm dla siebie samego, stan samodzielności, niepodległości, możliwość decydowania o sobie. Daje nam poczucie wolności i samostanowienia o sobie jako niepodległej, niezależnej jednostce. Daje poczucie wpływu i MOC-y.
Odczuwanie własnej autonomii jest bardzo ważne dla każdego z nas. Dzięki niej mamy siły i chęć do życia.
Rozwojowi autonomii osobistej sprzyjają:
- miłość i akceptacja samego siebie – swoich uczuć, potrzeb, wartości, możliwości, wyborów,
- świadomość swoich uczuć, potrzeb, mocnych i słabych stron,
- znajomość i akceptacja swoich zalet i wad,
- umiejętność zaakceptowania każdego pojawiającego się uczucia, np. "spostrzegam swoją złość, rozumiem, że jest sygnałem niezaspokojonej potrzeby. Przyjmuję ją i nie ukrywam jej ani nie próbuję udawać, że jestem zawsze zadowoloną ze wszystkiego osobą, która niczego od nikogo nie potrzebuje. Wiem, że potrafię się złościć i nie mam sobie tego za złe. Staram się skorzystać z »podpowiedzi«, które dają mi moje uczucia, o co mi chodzi, tak by lepiej radzić sobie w życiu i w kontaktach z innymi ludźmi. Umiem wyrażać złość, nikogo nie raniąc.".
Dzięki przeżywaniu uczuć i ich akceptacji zdobywamy wiedzę o nas samych, co jest ważnym elementem rozwoju autonomii osobistej, która oznacza:
- umiejętność rozpoznawania i dbania o zaspokajanie swoich potrzeb,
- zaufanie do siebie i swoich uczuć,
- danie sobie prawa do spontanicznego reagowania, wypowiadania myśli,
- umiejętność czerpania radości ze swoich uczuć i zaspokajania swoich potrzeb,
- umiejętność radzenia sobie z niezaspokojonymi potrzebami,
- gotowość podjęcia ryzyka w działaniu.
Autonomia wiąże się także z podejmowaniem wyborów, odwagą i odpowiedzialnością. Wzięcie odpowiedzialności za swoje zachowanie często wymaga pewnego wysiłku.
Łatwiej jest obarczać się odpowiedzialnością za własne niepowodzenia okoliczności zewnętrzne czy inne osoby, np. "zbiłam swoje dziecko, bo było niegrzeczne". Zdarza się, że chcąc uniknąć konsekwencji naszego postępowania, przerzucamy odpowiedzialność na inne osoby, organizacje, społeczności itp. Ale takie postępowanie, choć przynosi pewną chwilową ulgę, przyczynia się do tego, że oddajemy władzę nad sobą danej osobie, organizacji czy społeczności.
Możemy nad tym pracować, bo człowiek uczy się "bycia wolnym" w ciągu całego życia.
Czy sobie to uświadamiamy, czy nie – stale dokonujemy wyborów: podejmujemy ryzyko, rezygnujemy z czegoś, wybieramy nową drogę.
Warto pamiętać, że niepodejmowanie decyzji też jest decyzją.
Osoba autonomiczna:
- ma poczucie więzi z ludźmi, nie boi się bliskich związków, jednocześnie umie zachować dystans i poczucie własnej odrębności,
- umie bronić swoich granic,
- w obronie swoich granic i swojej indywidualności nie rani nikogo, szanuje granice i odrębność innych ludzi, jednocześnie potrafi wyrazić własne zdanie.
PAMIĘTAJMY, że być autonomicznym to:
- być autorem i architektem siebie samego!
- żyć bardziej twórczo, odpowiedzialnie, żyć swoim życiem!
- wybrać siebie i pomóc sobie w odzyskaniu godności
PAMIĘTAJMY też, że: PRZE – MOC to bezprawne działanie jednej osoby przeciwko mocy osobistej drugiej osoby.
PO – MOC to wszelkie działania, które pozwalają na odbudowanie wewnętrznej mocy każdego człowieka tak, aby potrafił samodzielnie kierować swoim życiem, chronić się przed przemocą i żyć godnie.
Każdy z nas ma niezbywalne prawa osobiste, a jednym z najważniejszych jest prawo do spokojnego i godnego życia.