Podstawa prawna:
Ustawa o Policji – Art. 1. Ust. 1 "policja (...) przeznaczona jest do ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz utrzymania bezpieczeństwa i porządku".
Wytyczne nr 2 Komendanta Głównego Policji z dnia 7 grudnia 2011 r. w sprawie sposobu postępowania policjantów podczas realizacji procedury "Niebieskie Karty".
Jak to działa?
Policja jest zobowiązana do ochrony bezpieczeństwa ludzi i do ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego. Do zadań policji należą: ochrona życia, zdrowia i mienia ludzi, inicjowanie i organizowanie działań mających na celu zapobieganiu popełnianiu przestępstw i wykroczeń, wykrywanie przestępstw i wykroczeń oraz ściganie ich sprawców.
Jak powinna przebiegać interwencja policji?
Na wezwanie policji w przypadku ostrej sytuacji kryzysowej w rodzinie (awantura, krzyki, zagrożone bezpieczeństwo dzieci) przyjeżdża patrol interwencyjny, który przeprowadza interwencję w domu osób poszkodowanych. Celem takiej interwencji jest zatrzymanie przemocy "tu i teraz" i zapewnienie bezpieczeństwa osobom poszkodowanym. Policja może zatrzymać sprawcę.
Interwencja/zatrzymanie
- art 15a ustawy o Policji - Funkcjonariusz Policji ma prawo zatrzymania sprawców przemocy w rodzinie stwarzających bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego w trybie określonym w art 15 (ogólne podstawy zatrzymania).
- art 244 § la kpk - Policja ma prawo zatrzymać osobę podejrzaną, jeżeli istnieje uzasadnione przypuszczenie, ze popełniła ona przestępstwo z użyciem przemocy na szkodę osoby wspólnie zamieszkującej, a zachodzi obawa, i c ponownie popełni przestępstwo z użyciem przemocy wobec tej osoby, zwłaszcza gdy popełnieniem takiego przestępstwa grozi.
- art. 244 § Ib kpk Policja zatrzymuje osobę podejrzaną, jeśli przestępstwo, o którym mowa w § la, zostało popełnione przy użyciu broni palnej, noża lub innego niebezpiecznego przedmiotu, a zachodzi obawa, że ponownie popełni ona przestępstwo z użyciem przemocy wobec osoby wspólnie zamieszkującej, zwłaszcza gdy popełnieniem takiego przestępstwa grozi.
- Policjanci na miejscu zdarzenia powinni wypełnić formularz "Niebieska Karta – A", a następnie w ciągu 7 dni przekazać go do przewodniczącego zespołu interdyscyplinarnego.
- Osoba poszkodowana powinna otrzymać formularz "Niebieska Karta – B": zawarte są w nim informacje dotyczące przemocy domowej, ważne i pomocne dla osoby krzywdzonej.
- Osoby doznające przemocy i świadkowie mają prawo wzywać patrol policji, jeśli w sytuacji np. awantury w ich poczuciu istnieje zagrożenie zdrowia i życia. Policjantów nie wzywa się, aby w miejscu zamieszkania przyjęli zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa lub zobaczyli, jak wygląda dom po awanturze – w tych sytuacjach warto zgłosić się bezpośrednio do komendy. Patrole policji służą zapewnieniu bezpieczeństwa.
Zgodnie z przepisami prawa od interweniujących policjantów można oczekiwać, aby:
- Przeprowadzili rozmowę interwencyjną z osobą stosującą przemoc.
- Jeśli zajdzie taka potrzeba, udzielili pierwszej pomocy lub zapewnili pomoc medyczną.
- Jeśli osoba stosująca przemoc znajduje się pod wpływem alkoholu i stanowi zagrożenie dla osób najbliższych – aby zabrali ją do izby wytrzeźwień.
- Jeśli osoba stosująca przemoc jest trzeźwa, ale zachodzi podejrzenie, że po wyjściu funkcjonariuszy będzie ponownie stanowić zagrożenie dla najbliższych, policjanci mogą zatrzymać ją na czas do 48 godzin.
- Zabezpieczyli dowody popełnienia przestępstwa.
- Sporządzili notatkę z interwencji – może być ona później dowodem w sprawie.
- Udzielili informacji o tym, kto interweniuje – imię, nazwisko, numer identyfikacyjny, nazwa i siedziba jednostki.
Zatrzymaną przez policję na 48 godzin osobę stosującą przemoc można zwolnić wcześniej, jeśli ustaną powody jej zatrzymania (np. w ocenie policji nie będzie już stanowić zagrożenia). Jeśli w sprawie zostało złożone doniesienie o popełnieniu przestępstwa czas 48 godzin może zostać wykorzystany na zebranie dowodów w sprawie. Na ich podstawie prokurator może sporządzić akt oskarżenia i skierować sprawę do sądu. Na podstawie zebranych dowodów prokurator może też zastosować środek zapobiegawczy (np. dozór policyjny, zakaz kontaktowania się, nakaz opuszczenia mieszkania, tymczasowe aresztowanie).
Ponieważ zarówno notatka z interwencji, jak i zeznania policjantów mogą być dowodami w sprawie karnej, warto zapisywać datę i godzinę przyjazdu policji oraz dane osób interweniujących. Jeśli po odjeździe funkcjonariuszy z miejsca zdarzenia ponownie dochodzi do awantury, osoba pokrzywdzona lub świadek mają prawo ponownie wezwać patrol policji.